Wiek emerytalny w Polsce w 2022

Aktualizacja 1 września 2022

Polski system emerytalny jest dosyć skomplikowany, a do tego jest regulowany poprzez wiele aktów prawnych. Co prawda były próby jego uproszczenia oraz integracji, lecz niestety nie udało się tego przeprowadzić. Artykuł ten wyjaśnia czym jest emerytura, jaki wiek upoważnia do skorzystania z niej i wyjaśnia jak o nią wnioskować.

Wiek emerytalny w Polsce 2022

Aktualnie obowiązujące, od 1 października 2017 roku, przepisy jasno precyzują, że wiek emerytalny w Polsce dla kobiet wynosi 60 lat, a dla mężczyzn 65 lat. Warto również wspomnieć, że średnia europejska przechodzenia na emeryturę waha się od 60 do 67 lat.

Co to jest wiek emerytalny?

Wiek emerytalny to pojęcie oznaczające, że po ukończeniu tzw. powszechnego wieku emerytalnego, dla kobiet 60, a mężczyzn 65 lat, osoba ta nabiera uprawnień do otrzymywania emerytury. Warto zaznaczyć, że wiek emerytalny jest zróżnicowany ze względu na płeć, warunki zatrudnienia lub też tego zatrudnienia w charakterze szczególnym.

Nowy wiek emerytalny, ile wynosi wiek emerytalny

W czerwcu 2021 roku prezydent uzgodnił z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych tzw. nowy wiek emerytalny. Zgodnie z tymi ustaleniami, kobiety mogłyby przechodzić na świadczenie emerytalne po ukończeniu 55 roku życia i 35 latach pracy, a mężczyźni po ukończeniu 60 lat i 40 przepracowanych latach.

Aktualnie obowiązujące, od października 2017 roku, przepisy mówią o ukończonych 60 latach dla kobiet i 65 dla mężczyzn, jako dacie granicznej pozwalającej na przejście na emeryturę.

Przeczytaj również: Ile można dorobić do renty i emerytury?

Rodzaje wieku emerytalnego

W Polsce występują dwa rodzaje wieku emerytalnego. Jest wiek powszechny, a także obniżony.

Powszechny wiek emerytalny określony jest odgórnie i w zależności od płci kształtuje się następująco: dla kobiet wynosi 60 lat, dla mężczyzn 65 lat.

Obniżony wiek emerytalny przeznaczony jest dla tych osób, których praca odbywa się w ciężkich albo też niebezpiecznych warunkach. Z reguły jest on niższy od powszechnego od 5 do 15 lat i bezpośrednio wynika on z przepisów szczególnych, które dotyczą konkretnych grup zawodowych.

Komu przysługuje najniższa emerytura?

W porównaniu do ubiegłego roku i w związku z coroczną waloryzacją, od 1 marca 2022 roku najniższa emerytura wzrosła o około 88 złotych brutto i wynosi ona dokładnie 1338,44 zł brutto.

Najniższa emerytura przysługuje wszystkim osobom, które przekroczyły powszechny wiek emerytalny, czyli dla kobiet to 60 lat, a dla mężczyzn 65 lat, a także tzw. staż ubezpieczeniowy, wynoszący dla kobiet wynosi 20 lat, a mężczyzn 25 lat.

Jeśli osoba osiągnie powszechny wiek emerytalny, ale nie spełnia warunków stażu ubezpieczeniowego, który dla kobiet wynosi 20, a dla mężczyzn 25 lat, wówczas Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyliczy emeryturę na podstawie zgromadzonego przez daną osobę kapitału.

W ramach ciekawostki: najniższa emerytura przyznana za styczeń 2021 roku wyniosła dokładnie 3 grosze.

Do emerytury można dodatkowo dorobić:

• Maksymalnie 4196,60 zł na miesiąc. Przekroczenie tej kwoty spowoduje zmniejszenie świadczenia.
• Maksymalnie 7793,70 zł na miesiąc. Przekroczenie tej kwoty spowoduje całkowite zawieszenie świadczenia.

Emerytura – jak uzyskać

Emeryturę otrzymuje się na wniosek zainteresowanej osoby. Wyjątkiem jest przyznanie z automatu świadczenia emerytalnego dla osoby, która pobiera rentę tytułem niezdolności do pracy. Osoba taka nie musi osobiście dopełniać wówczas żadnych formalności, wystarczy, że osiągnie wyznaczony wiek powszechny.

Co ważne wnioskowanie o świadczenie emerytalne to prawo, nie jest to obowiązek. Uzyskuje się je nie wcześniej niż w dniu, w którym ukończy się wiek emerytalny. Istotny jest fakt, że osoba, która ubiega się o emeryturę nie musi czekać do swoich urodzin. Może ona złożyć taki wniosek na 30 dni wcześniej – zanim spełni warunki, które uprawnią ją do uzyskania tego świadczenia, lub też może zrobić to później.

Aby zawnioskować o emeryturę należy przedłożyć wniosek EMP. Można go złożyć na 3 sposoby:

• Osobiście w siedzibie ZUS-u,
• Za pośrednictwem poczty,
• Poprzez Internet, na platformie PUE ZUS.

Przeczytaj również: Umowa zlecenie a emerytura

Wniosek EMP

Jest to dokument, który służy do ustalenia prawa do świadczenia emerytalnego wypłacanego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych oraz wyliczenia jej wysokości. Dzięki temu wnioskowi ustalony zostanie również kapitał początkowy, o ile wpływa on na wysokość świadczenia oraz o ile osoba ubezpieczona nie występowała o jego ustalenie.

Jak złożyć wniosek o emeryturę przez Internet

W celu złożenia wniosku o emeryturę przez Internet należy zalogować się do swojego konta PUE.

1. Zalogowany użytkownik wybiera usługę: Złożenie dokumentu EMP, a po wypełnieniu formularza określić jaki będzie sposób odbioru tej decyzji. Standardowo jest to droga elektroniczna, można zmienić formę np. na pocztę w zależności od potrzeb.
2. Następnie wybrać należy: Złożenie dokumentu ERP-6. Należy wypełnić formularz oraz złożyć dyspozycję dotyczącą odbioru korespondencji.
3. Ubiegający się o świadczenie emerytalne podpisuje formularze za pomocą profilu zaufanego albo certyfikatu kwalifikowanego i wysyła je internetowo do ZUS-u.
4. Osoba wnioskująca musi złożyć w najbliższej jednostce ZUS-u dokumenty, które potwierdzają wskazane okresy zatrudnienia, a także wysokość wynagrodzeń. Dokumenty te można również przesłać pocztą.
5. Wybierając dyspozycję odbioru informacji, osoba zainteresowana otrzyma maila lub SMSa. Należy wówczas podpisać UPD -urzędowe potwierdzenie doręczenia. W przypadku gdy wnioskujący wybrał formę tradycyjną, musi on oczekiwać na korespondencję z ZUS-u. Jest również możliwość odbioru osobistego, o ile osoba wnioskująca miała taka wolę.

Jak złożyć wniosek o emeryturę osobiście

Aby złożyć wniosek osobiście należy:

1. Wypełnić wnioski EMP i ERP-6.
2. Dostarczyć je wraz z dokumentami, które potwierdzają okresy zatrudnienia i wysokość wynagrodzenia w najbliższej placówce ZUS-u.
3. Decyzja odnośnie emerytury zostanie dostarczona pocztą pod wskazany we wniosku adres. Decyzję odbiera się w ZUS-ie osobiście albo przy pomocy pełnomocnika, lub też poprzez PUE, o ile była złożona taka dyspozycja.

ZUS wydaje decyzję w ciągu 30 dni, a wnioskodawca może odwołać się od tej decyzji do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych do miesiąca od dnia, kiedy otrzymał decyzję.

Nowy Wiek Emerytalny w 2023 roku?

Projekt emerytury stażowej złożony przez Solidarność zakłada, że prawo świadczenia nabyłyby osoby, które osiągnęłyby 35 lat w przypadku kobiet i 40 lat w przypadku mężczyzn okresów składkowych i nieskładkowych.

Projekt prezydencki natomiast wskazuje na przechodzenie na wcześniejszą emeryturę osób z wysokim stażem pracy – 39 lat dla kobiet i 44 lata dla mężczyzn. Na wypłacanie emerytury stażowej wpływ miałby także zgromadzony kapitał emerytalny, którego wysokość wystarczałaby na świadczenie w wysokości minimum najniższej emerytury.

Przeczytaj również: Kto i kiedy otrzyma czternastą emeryturę?

Wiek emerytalny na świecie

W większości krajów europejskich wiek emerytalny kobiet i mężczyzn jest zrównany. Wiek ten oscyluje na poziomie 65-68 lat. Najwyższy jest w Wielkiej Brytanii i Irlandii – 68 lat, a najniższy jest w Mołdawii i wynosi 57 dla kobiet i 62 lata dla mężczyzn.

Na świecie najdłuższy okres aktywności notuje się w Korei Południowej, wynosi on 72,3 lata. W Japonii obywatele również pracują do prawie 70 lat.

W Stanach Zjednoczonych na emeryturę w wieku 66 lat można przejść o ile urodziło się od 1943 – 1954 roku. Osoby, które urodziły się później muszą pracować do 67 lat.

W Kanadzie z emerytury można skorzystać od 65 roku życia, o ile mieszka się tam co najmniej 40 lat.

Bardzo ciekawym przypadkiem jest RPA, w którym to nie ma oficjalnego wieku emerytalnego, a pracownicy muszą uzgodnić ten fakt z pracodawcą. Średni wiek przejścia na emeryturę wynosi tam około 60 lat.