14 emerytura 2022. Kto i kiedy otrzyma czternastą emeryturę?

Aktualizacja 3 stycznia 2023

Wypłacona w 2021 roku 14 emerytura w założeniu miała być dodatkiem jednorazowym. Pomimo wcześniejszych informacji rządu o braku zamiaru realizacji tego świadczenia w bieżącym roku ostatecznie ogłoszono, że 14 emerytura 2022 zostanie jednak wypłacona. Ma ona za zadanie zasilić budżet domowy seniorów w trudnych czasach inflacji. Z artykułu dowiesz się m.in. komu będzie przysługiwała tzw. czternastka, ile wyniesie i jakie będą warunki jej wypłaty. Zapraszamy do lektury.

Co to jest 14 emerytura?

Czternasta emerytura to dodatkowe świadczenie roczne wypłacane przez ZUS osobom uprawnionym do pobierania emerytury, renty, renty socjalnej lub świadczenia przedemerytalnego. Jego celem w założeniu projektodawcy było wsparcie finansowe najmniej zamożnych emerytów i rencistów. To kolejne po trzynastce świadczenie adresowane do seniorów, którzy z tytułu wieku nie pracują już zawodowo bądź posiadają stałą albo czasową niezdolność do pracy. Maksymalna wysokość czternastki jest równa kwocie minimalnej emerytury ustalonej na dany rok kalendarzowy, uwzględniającej marcową waloryzację tego świadczenia. Wypłata tego dodatku odbywa się w ostatnim kwartale roku w standardowym terminie przekazania zasadniczej emerytury lub renty.

Przeczytaj również: Jak otrzymać rentę ZUS?

Komu przynależy 14 emerytura? 

Na dzień dzisiejszy brak jest jeszcze stosownych przepisów pozwalających na wypłatę czternastej emerytury w 2022 roku. W poprzednim roku to dla kogo 14 emerytura stanowiła następny po trzynastce dodatek do świadczenia zasadniczego regulowała ustawa z dnia 21 stycznia 2021 r. o kolejnym w 2021 roku dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów (Dz. U. poz. 432). Jej beneficjentami były wówczas osoby pobierające jedno ze świadczeń długoterminowych, czyli:

• emeryturę lub rentę na zasadach powszechnych;
• emeryturę lub rentę rolniczą;
• emeryturę lub rentę dla służb mundurowych;
• emeryturę pomostową, częściową lub okresową kapitałową;
• rentę socjalną, rodzinną lub szkoleniową;
• rodzicielskie świadczenie uzupełniające (MAMA 4+);
• nauczycielskie świadczenie kompensacyjne;
• rentę dla inwalidów wojennych i wojskowych;
• świadczenie przyznawane cywilnym niewidomym ofiarom działań wojennych.

Jeżeli czternastka miałaby być przekazywana od września bieżącego roku wymóg nabycia uprawnień do jednego z wyżej wyszczególnionych świadczeń będzie musiał zostać spełniony najpóźniej w dniu 31 sierpnia 2022 roku, jeśli zaś wypłata tego dodatku rozpocznie się w październiku, wówczas prawo do niego uzyskają seniorzy, którzy nabyli status emeryta lub rencisty nie później jak 30 września 2022 roku.

Pamiętajmy również, że aby stać się beneficjentem tego dodatku nie możemy mieć zawieszonego prawa do pobierania świadczenia zasadniczego (np. z tytułu zbyt wysokich zarobków), co dotyczy pracujących seniorów, którzy nie osiągnęli jeszcze powszechnego wieku emerytalnego.

Druga kwestia to kryterium dochodowe. Aby otrzymać pełną kwotę czternastki nie można przekraczać określonego progu miesięcznego dochodu brutto. Wszystko wskazuje na to, iż w 2022 r. zostanie podwyższony próg uprawniający do 14. emerytury w maksymalnej kwocie, czyli równej wysokości najniższej emerytury. W 2021 roku wynosił on 2900 zł brutto. W obecnym roku przewiduje się jego podniesienie do 3000 zł, a nawet 3100 zł brutto.

Czy trzeba składać wniosek o wypłatę 14 emerytury?

Dodatkowe świadczenie zwane czternastką jest wypłacane przez  zakład ubezpieczeń społecznych automatycznie wszystkim uprawnionym do niego świadczeniobiorcom w należnej im kwocie. Nie ma zatem potrzeby składania wniosku w tym zakresie.

Jaka jest wysokość 14 emerytury?

Miliony seniorów w Polsce zastanawia się zapewne, ile wyniosą 14 emerytury w 2022 roku? W praktyce kwota czternastki jest zależna od wielkości emerytury zasadniczej. Jej maksymalna wysokość w obecnym roku dla osób których miesięczne świadczenie nie przekracza 3000 zł brutto będzie wynosić brutto 1338,44 zł, tj. 1217,98 zł na rękę – tyle ile wynosi minimalna emerytura po waloryzacji.

Świadczeniobiorcy z dochodami brutto powyżej 3000 zł na miesiąc otrzymają wypłatę czternastej emerytury proporcjonalnie niższą, według zasady złotówka za złotówkę. Wyjaśnijmy to na kilku przykładach. I tak, seniorzy pobierający emeryturę zasadniczą w kwocie 3100 zł brutto dostaną 1 126,88 zł netto. Ci, którzy otrzymują comiesięczne świadczenie emerytalne w wysokości 3 500,00 zł brutto zyskają na rękę 762,91 zł czternastki, z kolei osobom z emeryturą 4 000,00 zł brutto ZUS wypłaci dodatkowe 307,95 zł. Ostatnią grupą beneficjentów, która „załapie się” na czternastą emeryturę będą seniorzy, których zasadnicze świadczenie wynosi nie więcej niż 4300 zł brutto – zyskają oni jednak tylko 34,98 zł netto.

Podatek dochodowy (PIT) od czternastej emerytury

Do chwili przyjęcia odpowiednich regulacji prawnych otwartą kwestią pozostaje naliczanie podatku dochodowego od czternastej emerytury. Mając jednak na uwadze rozporządzenie ministra finansów o zaniechaniu poboru podatku w przypadku trzynastek za 2022 rok można się spodziewać, że jeśli chodzi o PIT 14 emerytura również zostanie z niego zwolniona. Tak czy inaczej osoby nie przekraczające obowiązującej od 1 stycznia bieżącego roku kwoty 30 000 zł wolnej od podatku i tak nie będą go płacić.

Czy czternasta emerytura wlicza się do dochodu?

Aby odpowiedzieć na pytanie czy czternasta emerytura wlicza się do dochodu musimy poznać intencję jaka przyświecała ustawodawcy. Przesłanką skłaniającą rządzących do wprowadzenia dodatkowych świadczeń emerytalnych (zarówno trzynastek jak i czternastek) było polepszenie sytuacji finansowej seniorów, zwłaszcza tych najsłabiej uposażonych. Z tego względu 14 emerytura nie jest wliczana do dochodu.

Przeczytaj również:  Emerytury stażowe ZUS

Czternastka a pomoc społeczna

Wypłata czternastej emerytury nie pozbawia świadczeniobiorcy prawa do ubiegania się o zasiłki, czy dodatki z pomocy społecznej, jak np. dodatek mieszkaniowy, gdzie jednym z podstawowych kryteriów jest wysokość osiągniętego dochodu. Tego świadczenia nie wlicza się bowiem do dochodu wskazanego w ustawie o pomocy społecznej. Nie obejmuje również czternastka ZOL’u, ZPO, ZRL. Emeryci będący pensjonariuszami zakładu opiekuńczo-leczniczego (ZOL), zakładu pielęgnacyjno-opiekuńczego (ZPO), czy zakładu rehabilitacji leczniczej (ZRL) nie muszą się więc martwić o wzrost miesięcznej opłaty związanej z pobytem w tych placówkach.

Czy czternastka podlega egzekucji komorniczej?

Czternasta emerytura bez potrąceń i egzekucji wynika z odpowiednich regulacji prawnych. Świadczenie to nie podlega zajęciu komorniczemu również w przypadku przekazania go na konto bankowe. Przelewając pieniądze z tytułu 14 emerytury ZUS zamieszcza stosowny opis operacji jednoznacznie wskazując bankowi brak możliwości zajęcia tych środków na poczet długów.

Kiedy będzie wypłata czternastej emerytury w 2022 roku?

Jak na wstępie wspomnieliśmy czternasta emerytura miała dotychczas jedyną edycję w 2021 roku, kiedy została przekazana wraz z emeryturami za miesiąc listopad. Otrzymało ją wówczas ponad 9 mln osób, z czego 7,9 mln w wysokości równej kwocie najniższej emerytury wynoszącej wówczas 1250,88 zł brutto, czyli 1022,30 zł na rękę.

Termin kiedy 14 emerytura trafi na konta bądź do rąk emerytów w tym roku nie został jeszcze oficjalnie podany. Na jednej z niedawnych konferencji premier Mateusz Morawiecki zapowiedział tylko, że nastąpi to pod koniec lata. Można więc przypuszczać że dodatkowe świadczenia zostaną wypłacone emerytom we wrześniu lub w październiku. Będą one przekazane w tym samym dniu w którym otrzymują oni comiesięczną emeryturę lub rentę, tj. 1, 5, 6, 10, 15, 20 lub 25 dnia miesiąca.

Co z 14 emeryturą w kolejnych latach?

Pomimo, że czternastka miała być jednorazowym dodatkiem do emerytury lub renty 14 emerytura 2022 stanie się za kilka miesięcy faktem. W planach wydatków Ministerstwa Finansów na lata 2023-2026 nie przewiduje się realizacji takiego świadczenia. Nie zapominajmy jednak, że wypłaty czternastej emerytury nie zakładano pierwotnie w budżecie na obecny rok. Zapewne o dalszych losach czternastki zadecyduje sytuacja gospodarcza naszego kraju oraz poziom inflacji.

Kontakt Infolinia Zus

Źródła: Ministerstwo Finansów

https://www.gov.pl/web/uw-warminsko-mazurski/dobre-wiadomosci-dla-emerytow-wyzsza-waloryzacja-swiadczen-a-jesienia-14-emerytura