Rodzina 500 plus
Aktualizacja 1 września 2022
Rodzina 500 plus – co to jest?
ZUS 500 plus to świadczenie wychowawcze wypłacane za każde wychowywane dziecko. Uczestnicząc w programie “Rodzina 500 plus” można liczyć na nieopodatkowane 500 zł wsparcia na każde dziecko, bez dodatkowych warunków i bez weryfikacji kryterium dochodowego. W ZUS 500+ na pierwsze dziecko (oraz każde kolejne) to najpopularniejszy program socjalny.
Z programu 500 plus mogą skorzystać rodzice i opiekunowie wychowujący potomka, który nie ukończył jeszcze 18 roku życia. Świadczenie 500 plus ma na celu pokrycie kosztów wychowania, opieki i zaspokojenia podstawowych potrzeb koniecznych do życia dziecka.
Komu przysługuje 500+?
Istnieje ściśle określona grupa odbiorców, którzy mogą skorzystać ze świadczenia 500 plus. Finansowe wsparcie można otrzymać, jeżeli świadczeniobiorca:
- jest matką, ojcem, albo faktycznym opiekunem dziecka z którym mieszka i jest przez niego utrzymywane (faktyczny opiekun to osoba wychowująca dziecko, która wystąpiła do sądu z wnioskiem o przysposobienie dziecka)
- jest opiekunem prawnym dziecka
- w dokumentach figuruje jako rodzic zastępczy dziecka lub prowadzi rodzinny dom dziecka
- jest dyrektorem:
- placówki opiekuńczo-wychowawczej
- interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego
- domu pomocy społecznej
- placówki opiekuńczo-terapeutycznej
Jeżeli sąd podjął decyzję o naprzemiennej opiece nad dzieckiem wraz z drugim rodzicem, świadczenie może otrzymać każda ze stron. Kwota wypłacanego świadczenia jest jednak dzielona na pół.
Kiedy nie wypłaca się świadczenia 500+?
Rodzice nie otrzymają wypłaty środków w przypadku, gdy:
- dziecko znajduje się w związku małżeńskim
- dziecko jest umieszczone w instytucji, która zapewnia mu pełne utrzymanie. Przykładem może być młodzieżowy ośrodek wychowawczy, schronisko dla nieletnich lub areszt śledczy czy też szkoła wojskowa
- pełnoletnie dziecko posiada prawo do świadczenia wychowawczego na własne dziecko
- osobie ubiegającej się o świadczenie przysługuje za granicą świadczenie na dziecko o podobnym charakterze (z wyjątkiem Wielkiej Brytanii oraz państw członkowskich UE)
Od kiedy przysługuje prawo do 500+ z ZUS?
Prawo do świadczenia ZUS 500+ ustala się na okres świadczeniowy trwający od 1 czerwca danego roku do 31 maja roku następnego. Trzeba pamiętać, że prawo po upłynięciu okresu świadczeniowego musi zostać przyznane ponownie, co wiąże się z koniecznością przesłania odpowiedniego wniosku. Od 2022 roku ZUS przyjmuje wnioski wyłącznie w formie elektronicznej przez PUE.
Składając wniosek od 1 lutego do 31 maja roku, w którym zaczyna się okres świadczeniowy, otrzymuje się prawo do wypłaty środków od 1 czerwca do 31 maja roku następnego.
Składając wniosek po 31 maja roku, w którym rozpoczyna się okres świadczeniowy, ZUS przyznaje prawo do wypłaty środków od miesiąca w którym złożono wniosek, ale nie szybciej niż od dnia urodzenia dziecka lub objęcia go opieką.
Jeżeli rodzic złoży wniosek 500+ na nowo narodzonego potomka w ciągu 3 miesięcy od daty jego przyjścia na świat, świadczenie zostanie przyznane od dnia urodzenia dziecka. Ta sytuacja tyczy się również nabycia praw do opieki nad dzieckiem.
Gdy dziecko kończy 18 lat w czasie trwania okresu świadczeniowego, ZUS przyznaje prawo do 500+ do dnia jego osiemnastych urodzin.
Ile wynosi świadczenie Rodzina 500 plus?
Kwota świadczenia wynosi 500 złotych miesięcznie na każde dziecko. Istnieją jednak dwie sytuacje, w których świadczenie ZUS wynosi nieco mniej:
- dziecko urodziło się w trakcie miesiąca
- dziecko kończy 18 lat w trakcie miesiąca
W takim przypadku stosuje się specjalny przelicznik należności dla rodziców dziecka.
- Kwota świadczenia dzielona jest przez liczbę dni kalendarzowych w danym miesiącu
- Otrzymana kwota jest mnożona przez liczbę dni kalendarzowych, w których przysługuje świadczenie rodzina 500+
- Otrzymaną kwotę zaokrągla się do 10 groszy w górę
Obniżoną stawkę otrzymuje także rodzic, który sprawuje naprzemiennie opiekę z drugim rodzicem po decyzji sądu (po rozwodzie lub w separacji). 500 plus dzielone jest w takim przypadku po równo między dwójkę opiekunów.
W jakim terminie następuje wypłata świadczeń?
Termin wypłaty zależny jest przede wszystkim od daty złożenia wniosku z wymaganymi dokumentami oraz ustalenia prawa do świadczenia. Przyjmując, że wszystkie dokumenty zostały uzupełnione poprawnie, wypłata środków następuje w przeciągu dwóch miesięcy kalendarzowych (przykładowo, składając wniosek od 1 do 31 lipca, środki zostaną wypłacone nie później niż do 30 września). Pieniądze wypłacane są na wskazany rachunek bankowy w Polsce lub w państwie członkowskim UE/EFTA.
Który wniosek 500+ wybrać?
Wyróżnia się kilka rodzajów wniosków 500 plus, a wybór prawidłowego z nich zależny jest od osoby, która ubiega się o świadczenie. Wysyłając do ZUS 500 plus wniosek trzeba postarać się o jego poprawne uzupełnienie. Aby otrzymać świadczenie wychowawcze, trzeba złożyć wniosek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w formie elektronicznej przez platformę PUE. Który wzór dokumentu wybrać?
- SW-R to formularz dla ojca lub matki dziecka
- SW-O to dokument składany przez osoby sprawujące opiekę zastępczą nad dzieckiem, czyli przez opiekunów prawnych i faktycznych
- SW-D to druk przesyłany przez dyrektorów wymienionych wcześniej placówek
Korzystając z PUE ZUS 500 plus zostanie rozpatrzone i przydzielone w najszybszym możliwym terminie. Jeżeli osoba składająca wniosek jest matką lub ojcem dziecka, elektroniczny dokument można złożyć także przez:
- portal Emp@tia
- wybrany bank współpracujący z ZUS (SGB-Bank S.A., SKOK Centrum, SKOK Chmielewskiego, BPS S.A, Credit Agricole Bank Polska S.A., Getin Noble Bank S.A., SKOK Śląsk, SKOK Świdnik, SKOK Progres, Regionalna SKOK im. Św. Brata Alberta, SKOK Stefczyka, ING Bank Śląski S.A, mBank S.A., Millennium S.A, Nest Bank S.A, PEKAO S.A., Santander, SKOK Szopienice, SKOK Unii Lubelskiej, Alior Bank S.A, Bank PKO BP, Bank Pocztowy S.A, SKOK Wisła, SKOK Energia, Krakowska SKOK, SKOK Kwiatkowskiego, SKOK im. Powstańców Śląskich, BNP Paribas S.A, SKOK Ziemi Rybnickiej)
Złożenie danych w ten sposób spowoduje założenie przez ZUS konta PUE, na podstawie informacji zawartych we wniosku.
Występując o świadczenie na kilkoro podopiecznych (w przypadku gdy forma opieki nad dziećmi jest taka sama), składa się tylko jeden wniosek. Gdy forma opieki jest inna, należy złożyć odpowiednią liczbę wniosków (na przykład SW-R i SW-D).
Jakie dokumenty dołączyć do wniosku o świadczenie 500+?
W zależności od indywidualnej sytuacji, należy dołączyć do elektronicznego wniosku odpowiedni zestaw dokumentów.
- Jeżeli dokument składa opiekun faktyczny dziecka, należy załączyć oświadczenie sądu opiekuńczego o postępowaniu w sprawie o przysposobienia dziecka.
- W przypadku gdy wniosek składa opiekun prawny dziecka, należy dołączyć orzeczenie sądu opiekuńczego o ustaleniu opiekuna prawnego
- Gdy wniosek składa rodzic zastępczy lub dyrektor opisanych wcześniej placówek, powinien załączyć zaświadczenie z PCPR lub innego podmiotu odpowiedzialnego za organizację pieczy zastępczej o umieszczenia dziecka w pieczy
- Dyrektorzy domu pomocy społecznej powinni dołączyć decyzję o umieszczeniu dziecka w ich placówce
- Jeżeli wniosek w imieniu dyrektora placówki składa inna osoba, powinna załączyć odpowiednie upoważnienie
- W przypadku gdy występuje taka konieczność, należy dołączyć orzeczenie sądu o ustanowieniu opieki naprzemiennej
- Cudzoziemcy składający wniosek ZUS 500+ powinni dołączyć także dokument, który potwierdzi charakter ich pobytu w Polsce
Kto rozpatruje wniosek o 500 plus?
Składając wniosek o 500+ od 1 stycznia2022 roku, wszelkie prawa do świadczenia ustala ZUS. Oznacza to, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych jest podmiotem wypłacającym środki na konto. Wyjątkową sytuację stanowią świadczenia, do których stosowane są unijne przepisy o koordynacji systemów zabezpieczeń społecznych – wniosek przekazywany jest wtedy do wojewody. Jeżeli zostanie rozpatrzony pozytywnie, 500+ wypłaca gmina.
Czy ZUS kontaktuje się z wnioskodawcą?
Wyróżnia się kilka sytuacji, w których ZUS kontaktuje się z osobą składającą wniosek drogą mailową lub telefonicznie.
- Jeżeli dokumenty nie zostały poprawnie uzupełnione, ZUS przesyła o tym odpowiednią informację i wezwie do poprawy w ciągu 14 dni od wykrycia nieprawidłowości
- Gdy nie zostaną złożone wszystkie potrzebne dokumenty, ZUS wystosuje wezwanie do ich dostarczenia od 14 do 30 dni od wykrycia nieprawidłowości
Brak odpowiedzi na wskazane przez ZUS błędy spowoduje negatywne rozpatrzenie wniosku. Jeżeli świadczenie zostanie przyznane, nie otrzymuje się o tym żadnego dokumentu potwierdzającego decyzję. Informacja pojawia się jedynie na koncie ZUS PUE i adresie mailowym podanym we wniosku.
Czy od decyzji ZUS w sprawie 500+ można się odwołać?
Jeżeli Zakład Ubezpieczeń Społecznych podejmie decyzję o odmowie przyznania świadczenia, uchylenia lub zmiany prawa do wypłaty środków albo o nienależnym pobraniu świadczenia, prześle ją w postaci elektronicznej na profil PUE. W ciągu 14 dni od otrzymania decyzji można się od niej odwołać do prezesa ZUS. Od podjętej przez prezesa decyzji można się odwołać w ciągu 30 dni do wojewódzkiego sądu administracyjnego.
Pomoc w sprawie świadczenia 500+
Wszystkie potrzebne informacje i dodatkowe wsparcie można otrzymać od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na kilka sposobów. Interesant może wybrać najbardziej dogodną dla siebie metodę kontaktu z ZUS.
- Infolinia ZUS dostępna pod numerem 22 290 55 00 (czynna w dni robocze od 8:00 do 15:00)
- Centrum Obsługi Telefonicznej ZUS (czynne w dni robocze od 7:00 do 18:00 pod numerem telefonu 22 560 16 00 lub pod adresem mailowym [email protected])
- Konsultacja w placówce ZUS
- E-wizyta w ZUS
- Konsultacje w sprawie świadczenia Rodzina 500+
Podstawa prawna:
Dz.U. z 2019 r. poz. 2407 ze zmianami, czyli ustawa z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci
Czytaj więcej:
https://www.zus.pl/baza-wiedzy/biezace-wyjasnienia-komorek-merytorycznych/swiadczenia/-/publisher/details/1/swiadczenie-wychowawcze-500-od-2022-roku/3068230
