Podstawa wymiaru składek ZUS
Aktualizacja 7 września 2022
Jak obliczyć podstawę wymiaru składki ZUS na ubezpieczenia społeczne? Ile wynosi podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia społeczne dla pracowników? Ile wynosi składka ZUS dla jednoosobowej firmy? Sprawdź najnowsze przepisy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
Co to jest podstawa wymiaru składek ZUS?
Podstawa wymiaru składek ZUS to kwota, od której zależy wysokość koniecznych do opłacenia ubezpieczeń społecznych (emerytalnych, rentowych, chorobowych i wypadkowych) dla pracowników i pracodawców. Na wysokość podstawy wymiaru składek ma wpływ kilka czynników, których analiza pozwoli ustalić wysokość należności. Warto zaznaczyć, że od 2022 roku oblicza się podstawę wymiaru składki zdrowotnej na zupełnie innych zasadach. Niewywiązywanie się z obowiązku opłacania składek ZUS może grozić karą grzywny.
Ustalenie podstawy wymiaru składek ZUS
Podstawa ZUS nie jest wartością narzuconą odgórnie. W zależności od indywidualnej sytuacji osoby ubezpieczonej lub przedsiębiorcy, zmieniają się sposoby ustalania podstawy wymiaru składek. W tym celu przygotowano szczegółową tabelę, wyjaśniającą jakie kwoty będą stanowić podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w danym przypadku. Na obecną chwilę nie powstał jeszcze oficjalny kalkulator podstawy ZUS.
Podstawy ZUS pracownika
Podstawa wymiaru składek za pracownika nie jest kwotą ustaloną odgórnie. W przypadku pracowników, podstawę wymiaru na ubezpieczenie społeczne stanowi przychód ze stosunku pracy oraz innych stosunków pokrewnych. Mogą to być na przykład wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne lub wartość świadczeń w naturze albo ich ekwiwalenty. W szczególności pod uwagę bierze się jednak wynagrodzenie zasadnicze, wynagrodzenie za nadgodziny, nagrody i ekwiwalenty za niewykorzystany urlop. W niektórych przypadkach nie można pominąć również świadczeń pieniężnych ponoszonych za pracownika oraz wartości świadczeń nieodpłatnych.
Podstawy wymiaru składki dla ubezpieczonych
Składki na ubezpieczenia społeczne liczone są od podstawy wymiaru. To, co w sytuacji osoby ubezpieczonej stanowi podstawę wymiaru składki zależy od jego sytuacji zawodowej. Należności reguluje się za osoby zgłoszone do ubezpieczenia lub we własnym imieniu, jeżeli jest się jedyną osobą odpowiedzialną za swoje ubezpieczenia. Jaka jest podstawa wymiaru składek ZUS?
| Aktualna sytuacja zawodowa | Podstawa składek ZUS |
|---|---|
| Pracownik | Przychód z umowy o pracę, zgodnie z przepisami o podatku dochodowym od osób fizycznych |
| Pracownik z jednocześnie podpisaną umową zleceniem lub umową o dzieło z tym samym pracodawcą | Suma przychodów z umowy o pracę i zlecenie lub o dzieło z tym samym pracodawcą |
| Pracownik z jednocześnie podpisaną umową zleceniem lub umową o dzieło z innym pracodawcą | Suma przychodów z umowy o pracę i zlecenie lub o dzieło od różnych pracodawców |
Zleceniobiorca z ustaloną odpłatnością w sposób:
| Przychód zgodnie z przepisami o podatku dochodowym od osób fizycznych |
Zleceniobiorca z ustaloną odpłatnością w sposób inny niż:
| Zadeklarowana kwota, która nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia w danym roku |
| Osoba prowadząca działalność gospodarczą od lat | Zadeklarowana kwota, która nie może być niższa od 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego |
| Osoba prowadząca działalność pozarolniczą | Zadeklarowana kwota, która nie może być niższa od 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego |
| Osoba blisko współpracująca z podmiotem prowadzącym działalność | Zadeklarowana kwota, która nie może być niższa od 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego |
Osoba rozpoczynająca działalność gospodarczą (pierwsze 24 miesiące kalendarzowe) i spełniająca dodatkowe warunki:
| Zadeklarowana kwota, która nie może być niższa od 30% minimalnego wynagrodzenia (składki preferencyjne) |
| Osoba korzystająca z ulgi na start | Brak konieczności opłacania składek na ubezpieczenie społeczne |
Osoba korzystająca z małego ZUS+ i spełniająca dodatkowe warunki:
| Kwota wyliczona na podstawie osiągniętych z działalności dochodów w poprzednim roku podatkowym |
| Osoba korzystająca z zasiłku macierzyńskiego | Kwota świadczenia |
| Osoba przebywająca na urlopie wychowawczym | Kwota przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, które otrzymywało się w ciągu ostatnich 12 miesięcy kalendarzowych przed urlopem. Ta kwota nie może być wyższa niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, ale też nie niższa od 75% kwoty minimalnego wynagrodzenia. |
Ograniczenia dotyczące podstawy wymiaru składki ZUS
Wyróżnia się kilka ograniczeń, które dotyczą wysokości podstawy wymiaru składek ZUS:
- W ZUS podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie rentowe i emerytalne nie może w żadnym wypadku przekroczyć 30-krotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w danym roku kalendarzowym.
- Jeżeli podlega się ubezpieczeniu chorobowemu dobrowolnie, to nie podstawa nie może przekroczyć miesięcznie 250% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w danym roku kalendarzowym.
Podstawa wymiaru składek ZUS za niepełny miesiąc
Jeżeli zgłoszono osobę ubezpieczoną w trakcie trwania miesiąca, to wysokość jej składek należy proporcjonalnie obniżyć. Aby tego dokonać, należy:
- podzielić miesięczną podstawę przez liczbę dni tego miesiąca
- pomnożyć wynik przez liczbę dni podlegania ubezpieczeniu
- zaokrąglić obliczoną kwotę w górę, jeżeli końcówka jest wyższa od 0,5 grosza lub w dół, jeżeli jest niższa niż 0,5 grosza
Świadczenia w naturze a przychód osoby ubezpieczonej
Jeżeli płatnik składek poza wynagrodzeniem dla ubezpieczonego oferuje mu także świadczenia w naturze (na przykład wynajmuje dla niego mieszkanie), to należy wliczyć wartość świadczeń do przychodu osoby ubezpieczonej.
Jak obliczyć składkę ZUS od podstawy?
Podstawa składek ZUS może ulegać zmianie na przestrzeni lat. Aktualnie wartość poszczególnych składek na ubezpieczenia społeczne wynosi:
- 19.52% podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne (pokrywane w równych częściach przez pracownika i pracodawcę)
- 8.00% podstawy wymiaru na ubezpieczenia rentowe (z czego 6.5% pokrywa pracodawca, a 1.5% pracownik)
- 2.45% podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe (pokrywane przez pracownika)
- 2.45% podstawy wymiaru na ubezpieczenie FP (pokrywane przez pracodawcę)
- 1.67% podstawy wymiaru na ubezpieczenie wypadkowe (pokrywane przez pracodawcę)
- 0.10% podstawy wymiaru na FGŚP (pokrywane przez pracodawcę)
Podstawa wymiaru składki zdrowotnej ZUS
Od 2022 roku całkowicie zmienił się sposób ustalania wysokości podstawy wymiaru składki zdrowotnej. Zgodnie z nowymi przepisami, składka na ubezpieczenie zdrowotne zależy od wybranej przez przedsiębiorcę formy opodatkowania. Sprawdź aktualną wysokość składki zdrowotnej ZUS.
Potwierdzenie ZUS podstawy i składki
Wniosek o wydanie zaświadczenia o zgłoszeniu do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych wydawane są przez ZUS bez zbędnej zwłoki. Wystarczy złożyć odpowiedni wniosek (US-7) przez PUE, pocztę tradycyjną lub osobiście w placówce Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
Czytaj więcej:
Podstawa wymiaru składek ZUS: https://www.zus.pl/pracujacy/system-ubezpieczen-spolecznych-w-polsce/ustalanie-podstawy-wymiaru-skladek-na-ubezpieczenia-spoleczne
- 5Udostępnienia
- 5
