Ubezpieczenie emerytalne
Aktualizacja 7 września 2022
Czym jest ubezpieczenie emerytalne ZUS? Kto obowiązkowo podlega ubezpieczeniu emerytalnemu? Czy można przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia społecznego? Dowiedz się więcej o działaniu systemu emerytalnego w Polsce.
Co to jest ubezpieczenie emerytalne ZUS?
Ubezpieczenie emerytalne to rodzaj ubezpieczenia społecznego, którego celem jest zapewnienie osobie dochodu w sytuacji zaprzestania pracy zawodowej, po osiągnięciu odpowiedniego wieku emerytalnego.
Jak działa system ubezpieczeń emerytalnych ZUS?
1 stycznia 1999 roku zaczął w Polsce obowiązywać nowy system emerytalny. Potrzebne zmiany nie objęły jednak wszystkich osób ubezpieczonych w ZUS jednocześnie. Podjęto wtedy decyzję, że nie można zmieniać warunków wypłacania świadczeń osobom, które były objęte ubezpieczeniem od wielu lat według starych zasad. Podzielono wtedy osoby ubezpieczone na grupy, w zależności od ich daty urodzenia:
- Osoby ubezpieczone które urodziły się przed 1 stycznia 1949 roku otrzymują emeryturę w oparciu o stare zasady systemu emerytalnego (wprowadzone przed 1999 rokiem)
- Osoby ubezpieczone które urodziły się po 31 grudnia 1948 roku dzielą się dodatkowo na dwie podgrupy:
- osoby urodzone przed 1 stycznia 1969 roku zostały objęte zasadami nowego systemu emerytalnego z pewnymi wyjątkami
- osoby urodzone po 31 grudnia 1968 roku zostały całkowicie objęte zasadami nowego systemu emerytalnego
Pierwsze wypłaty emerytur zgodne z zasadami nowego systemu opartego o zasady zdefiniowanej składki pojawiły się 1 stycznia 2009 roku. W nowym systemie emerytalnym wysokość emerytury jest uzależniona od wysokości składek emerytalnych ZUS wpłacanych przez osobę ubezpieczoną. Świadczenie emerytalne finansuje Fundusz Ubezpieczeń Społecznych, a wypłaca je Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Do powszechnego systemu emerytalnego przewidziano możliwość stworzenia Pracowniczych Programów Emerytalnych, kont IKZE oraz IKE.
Kto jest obowiązkowo objęty ubezpieczeniem emerytalnym ZUS?
Pod obowiązkowe ubezpieczenie emerytalne podlega dokładnie określona grupa osób.
Komu przysługują świadczenia emerytalne ZUS?
Dokładna lista osób uprawnionych do wypłaty świadczenia emerytalnego ZUS została opisana w odrębnym artykule: https://zus-info.pl/zus-emerytury/
Ile wynosi składka na ubezpieczenie emerytalne?
Składka na ubezpieczenie emerytalne wynosi 19,52% podstawy wymiaru składki. Należności finansowane są w równej części przez płatnika składek i osobę ubezpieczoną.
Dobrowolne ubezpieczenie emerytalne ZUS
Ubezpieczenie emerytalne nie jest obowiązkowe dla wszystkich obywateli Polski. Jeżeli nie występuje tytuł który zobowiązuje do objęcia ubezpieczeniem emerytalnym, można zdecydować się na ubezpieczenie dobrowolne. Trzeba jednak spełnić dodatkowe warunki. Osoba ubiegająca się o dobrowolne ubezpieczenie emerytalne ZUS otrzyma je, jeżeli:
- mieszka na terenie Polski
- nie mieszka na terenie Polski, ale była wcześniej objęta obowiązkowymi ubezpieczeniami emerytalnymi w Polsce
- nie mieszka w Polsce, ale stosują się niej przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego
Osoby zainteresowane dobrowolnym ubezpieczeniem emerytalnym mogą zgłosić ten fakt do ZUS na formularzu ZUA, czyli druk “Zgłoszenie do ubezpieczeń / zgłoszenie zmiany danych osobowych osoby ubezpieczonej”. Objęcie ubezpieczeniem wiąże się z koniecznością comiesięcznego odprowadzania składek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
Jak długo obowiązuje dobrowolne ubezpieczenie emerytalne?
Dobrowolnym ubezpieczeniem zostaje się objętym od dnia wskazanego we wniosku. Trzeba pamiętać, że dzień wskazany we wniosku nie może być wcześniejszy niż data jego złożenia.
Dobrowolne ubezpieczenie emerytalne ZUS ustaje:
- w dzień powstania tytułu do obowiązkowego ubezpieczenia emerytalnego (na przykład jeżeli podjęto pracę w oparciu o umowę o pracę)
- w dzień wskazany we wniosku o wyłączenie z tego ubezpieczenia, ale nie wcześniej niż od dnia zgłoszenia wyrejestrowania
Co daje dobrowolne ubezpieczenie emerytalne ZUS?
Opłacając należne składki, osoba ubezpieczona może liczyć na wypłatę należnych jej świadczeń w momencie osiągnięcia wieku emerytalnego. W przeciwnym wypadku nie przysługiwałyby jej żadne świadczenia, ponieważ nie opłacała koniecznych składek.
Ile kosztuje dobrowolne ubezpieczenie emerytalne ZUS?
Osoba objęta dobrowolnym ubezpieczeniem emerytalnym ma obowiązek składania deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA z kod tytułu ubezpieczenia 19 00 xy (x – ustalone prawo do emerytury lub renty, y – stopień niepełnosprawności). Składki odprowadza się do 10 dnia następnego miesiąca.
Wysokość składek na ubezpieczenie emerytalne zależy od zadeklarowanej kwoty stanowiącą podstawę wymiaru składek. Nie może być ona niższa od wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w danym roku.
Czytaj więcej:
ZUS Ubezpieczenie emerytalne: https://www.zus.pl/firmy/rodzaje-ubezpieczen/ubezpieczenia-emerytalne-i-rentowe/ubezpieczenia-obowiazkowe
