Rodzicielskie świadczenie uzupełniające Mama 4+

Co to jest mama 4+? Ile wynosi emerytura 4+? Komu należy się dodatek mama 4 plus? Sprawdź najważniejsze informacje dotyczące świadczenia uzupełniającego ZUS. 

Co to jest rodzicielskie świadczenie uzupełniające?

Rodzicielskie świadczenie uzupełniające ZUS przyznawane jest w ramach programu Mama 4 plus. Świadczenie ma na celu zapewnienie niezbędnych środków do życia osobom w wieku emerytalnym, które zrezygnowały z zatrudnienia lub nie mogły się go podjąć ze względu na konieczność wychowywania co najmniej czworga dzieci. Z tego względu nie posiadają też prawa do pobierania żadnych świadczeń emerytalno-rentowych (lub ich wysokość nie osiąga wartości minimalnej emerytury ZUS).

Komu należy się rodzicielskie świadczenie uzupełniające ZUS?

Rodzicielskie świadczenie uzupełniające z programu Mama 4+ może być wypłacone:

• kobietom w wieku przekraczającym 60 lat, które urodziły i wychowały co najmniej czworo dzieci,
• mężczyznom w wieku przekraczającym 65 lat, którzy samotnie wychowywali co najmniej czworo z powodów określonych przepisami (dzieci zostały porzucone przez matkę lub ich matka zmarła).

Osoby spełniające powyższe kryteria muszą spełnić także szereg dodatkowych warunków. Przede wszystkim, świadczenie należy się tylko i wyłącznie osobom mieszkającym na terenie Polski od co najmniej 10 lat. Znaczenie ma fakt posiadania w Polsce ośrodka interesów życiowych, co oznacza, że zamieszkała w kraju osoba opłacała polskie podatki od ukończenia 16 roku życia przez co najmniej 10 lat.

Pieniądze z programu Mama 4+ mogą być przekazane osobom posiadającym polskie obywatelstwo, prawo stałego pobytu w Polsce lub obywatelom państw członkowskich UE i innych krajów umownych.

Ile wynosi rodzicielskie świadczenie uzupełniające?

Wysokość świadczenia zależy od indywidualnej sytuacji wnioskodawcy. Jeżeli beneficjent nie ma prawa do emerytury ani renty, rodzicielskie świadczenie uzupełniające może wynieść tyle, ile w danym roku będzie równa wartość najniższej emerytury ZUS. W 2022 roku program Mama 4+ gwarantuje w takiej sytuacji dokładnie 1338,44 zł zasiłku. Warto pamiętać, że kwota świadczenia podlega corocznej waloryzacji.

W przypadku gdy świadczeniobiorca posiada już ustalone prawo do emerytury albo renty ZUS, ale jej wysokość nie przekracza kwoty minimalnej emerytury w danym roku, rodzicielskie świadczenie uzupełniające zmienia swoją wartość. Dla tych osób zasiłek wyniesie tyle, ile wynosi różnica między minimalną emeryturą a pobieranymi przez nich środkami. Ostatecznie skutkuje to wypłacaniem przez ZUS świadczeń na poziomie minimalnej emerytury w danym roku.

Jak uzyskać rodzicielskie świadczenie uzupełniające ZUS?

Rodzicielskie świadczenie uzupełniające wypłaca się na wniosek zainteresowanego podmiotu. Każdy wniosek interpretowany jest indywidualnie, ponieważ przepisy wymagają od instytucji ubezpieczeniowej zbadania sytuacji majątkowej wnioskodawcy. Ostateczna decyzja należy do Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (lub Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, gdy wnioskodawca podlegał ubezpieczeniu społecznemu rolników).

Jakie dokumenty są wymagane do przyznania rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego?

Aby wszcząć postępowanie w sprawie ustalenia prawa do pobierania rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego, należy złożyć w ZUS wniosek ERSU. W dokumencie powinny znaleźć się informacje dotyczące:

• danych osobistych wnioskodawcy (imię, nazwisko, PESEL, rodzaj i numer dokumentu tożsamości),
• adresu zameldowania w Polsce na stałe,
• aktualnego adresu zamieszkania,
• adresu do korespondencji,
• numeru rachunku bankowego (jeżeli wnioskodawca chce otrzymywać przelew z urzędu zamiast gotówki). 

Dodatkowe dokumenty do wniosku ERSU

Do wniosku należy dołączyć także zestaw innych dokumentów, które mogą okazać się niezbędne w kontekście ustalania prawa do świadczenia. Jeżeli nie zostaną dołączone, ZUS wezwie wnioskodawcę do ich dołączenia w wyznaczonym terminie. Zalicza się do nich:

• ZUS ERU – oświadczenie o sytuacji osobistej, rodzinnej, majątkowej i materialnej,
• akty urodzenia dzieci (polskie lub zagraniczne), zawierające ich numer PESEL,
• akt zgonu (jeżeli zmarła matka dzieci),
• zaświadczenie potwierdzające osiągane dochody i pobierane świadczenia,
• orzeczenie sądu o sprawowaniu opieki nad dziećmi przez rodzinę zastępczą,
• wszystkie inne dokumenty, które mogą stanowić potwierdzenie ciężkiej sytuacji życiowej.

W oświadczeniu powinny zostać umieszczone informacje potwierdzające:

• urodzenie i wychowanie co najmniej czworga dzieci,
• przerwy w wychowywaniu dzieci (jeżeli miały miejsce),
• brak ograniczeń w prawach rodzicielskich,
• zamieszkanie w Polsce i posiadanie od 16 roku życia ośrodka interesów życiowych w tym kraju,
• prawo do emerytury lub renty (jeżeli ma miejsce),
• pobieranie emerytury lub renty,
• uzyskiwanie dochodu z tytułu zatrudnienia, działalności rolnej, prowadzonej działalności lub innych źródeł (jeżeli zachodzą takie okoliczności).

Czy ZUS może odmówić rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego?

Zakład Ubezpieczeń Społecznych może wydać negatywną decyzję w sprawie ustalenia prawa do pobierania zasiłku z programu Mama 4 plus. Dzieje się tak w sytuacji, gdy wnioskodawca:

• przebywa w areszcie lub zakładzie karnym,
• ma prawo do emerytury lub renty w wysokości większej niż najniższa emerytura,
• utracił na drodze sądowej prawo do opieki nad dziećmi,
• zaprzestał wychowywania dzieci.

Od decyzji Prezesa ZUS można się odwołać w ciągu 14 dni od uzyskania odpowiedzi z urzędu. W takiej sytuacji należy zwrócić się do Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o ponowne rozpatrzenie sprawy.

Jeżeli wydana po raz drugi decyzja jest nadal negatywna, istnieje możliwość złożenia skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie za pośrednictwem Prezesa ZUS w ciągu 30 dni od otrzymania decyzji.

Kontrola sytuacji dochodowej w ramach programu Mama 4+

Każda osoba składająca wniosek o rodzicielskie świadczenie uzupełniające zostanie skontrolowana przez ZUS lub KRUS. Badanie ma na celu ustalenie rzeczywistej sytuacji dochodowej wnioskodawcy. Z tego względu, przesłanie dodatkowej dokumentacji może mieć kluczowe znaczenie w kontekście ostatecznej decyzji ZUS. Warto pamiętać, że uzyskanie prawa do środków z programu Mama 4+ nie ma związku z uprzednim opłacaniem składek na ubezpieczenia społeczne (o ile nie stanowią podstawy do przyznania minimalnej emerytury).