Emerytura pomostowa ZUS

Aktualizacja 1 września 2022

Emerytura pomostowa – co warto wiedzieć?

Zgodnie z definicją zawartą w ustawie z grudnia 2008 roku emerytura pomostowa to specjalne świadczenie pieniężne, które przysługuje osobom, które pracuję w szczególnych warunkach, a także wykonują pracę o szczególnym charakterze. Warto wiedzieć czym dokładnie jest emerytura pomostowa oraz jakie warunki należy spełnić, aby ją otrzymać. 

Czym jest emerytura pomostowa?

Emerytura pomostowa przysługuje określonej grupie osób w wieku, który do niej uprawnia. Jednak, aby ją otrzymać pracownik musi spełnić określone warunki. 

O taki rodzaj świadczenia mogą się ubiegać osoby, które przyszły na świat po 31 grudnia 1948 r. i w trakcie swojego życia przynajmniej 15 lat wykonywali pracę uznawaną za pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.

Potocznie zwana pomostówka, jest regulowana przez odpowiednie przepisy i obliczana na podstawie odgórnych zaleceń. Warto zapoznać się z treścią ustawy z grudnia 2008 roku, która określa dokładnie komu przysługuje takie świadczenie, jakie warunki trzeba spełniać, aby ją utrzymać oraz co zrobić, aby móc ją otrzymać. 

Czym jest praca w szczególnych warunkach, a czym praca o szczególnym charakterze?

Jak wspomniano wcześniej, emerytura pomostowa przysługuje osobom, które przez przynajmniej 15 lat wykonywały pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.

Zgodnie z zapisem znajdującym się w ustawie z grudnia 2008 roku praca w szczególnych warunkach jest pracą związaną z czynnikami ryzyka, które z czasem mogą spowodować trwałe uszkodzenia zdrowia. Praca tego typu charakteryzuje się tym, że mimo zastosowania profilaktycznych środków ochrony, przed pracownikami znajdują się wymagania, które przekraczają ich możliwości. Ponadto te szczególne warunki, utrudniają im pracę jeszcze przed osiągnieciem wieku emerytalnego. 

Do prac uznawanych za te wykonywane w szczególnych warunkach można zaliczyć te, które są determinowane przez siły natury jak np. praca górników, prace na wodzie, w powietrzu, a także pracę w bardzo wysokich oraz bardzo niskich temperaturach. Ponadto do tej grupy można także zaliczyć ciężkie prace fizyczne w wymuszonej pozycji ciała. Wśród przykładów można wymienić:

• prace związane z obróbką mechaniczną węgla i rudy metali, 
• prace przy eksploatacji minerałów skalnych, 
• prace murarskie, 
• prace przy obsłudze agregatów, 
• prace fizyczne przy przeładunku towaru, 
• prace na statkach powietrznych. 

Z kolei praca o szczególnym charakterze to ta, która wymaga wyjątkowej sprawności psychofizycznej oraz odpowiedzialności, która jest warunkiem jej wykonania w sposób niezagrażający bezpieczeństwu publicznemu, a także zdrowiu oraz życiu innych osób. Skuteczność wykonywania tej pracy zmniejsza się wraz z wiekiem. 

Do zawodów tego typu można zaliczyć:

• pilotów samolotów, 
• mechanik lotniczy, 
• kontroler ruchu powietrznego, 
• kierowcy pojazdów uprzywilejowanych (np. karetek),
• operatorów pracujących w reaktorach jądrowych, 
• kierowców w transporcie publicznym.

O emeryturę pomostową mogą się także ubiegać niektórzy nauczyciele np. pracujący w młodzieżowych ośrodkach, pracownicy służby zdrowia, ratownicy GOPR, tancerze, maszyniści, czy osoby zajmujące się przetwarzaniem azbestu. 

Jakie warunki trzeba spełnić aby ją otrzymać?

Oprócz wcześniej wymienionych założeń, aby móc otrzymać emeryturę pomostową, należy także spełnić szereg innych warunków takich jak:

• praca w szczególnych warunkach lub wykonywanie zawodu o szczególnym charakterze przed 1 stycznia 1999 roku i po 31 grudnia 2008 roku,
• ukończone 55 lat w przypadku kobiet oraz 60 lat w przypadku mężczyzn, 
• posiadanie sumy okresów składowych i nieskładkowych wynoszących przynajmniej 20 lat u kobiet i 25 lat w przypadku mężczyzn, ponadto okresy nieskładkowe nie mogą być większe niż 1/3 okresów składkowych.

Warto także zaznaczyć, że emeryturę pomostową mogą otrzymać tylko te osoby, które są zatrudnione na umowę o pracę i to na pełny etat. Pracownicy muszą także rozwiązań stosunki pracy z pracodawcami, u których pracują. Jednak tuż przed przejściem na emeryturę nie trzeba być aktywnym zawodowo. 

Jakie dokumenty trzeba złożyć? 

Osoby, którym przysługuje prawo do emerytury pomostowej zastanawiają się jakie dokumenty trzeba złożyć, aby móc ją otrzymać. Na stronie ZUSu dostępny jest wniosek EPOM, który należy wypełnić. Ponadto, należy też złożyć takie dokumenty jak:

• zaświadczenie potwierdzające wykonywanie pracy w szczególnych warunkach, 
• dokument świadczący o okresach składkowych i nieskładkowych, 
• dokument dotyczący wynagrodzeń osiągniętych przed 1 stycznia 1999 roku, 
• zaświadczenie udowadniające rozwiązanie stosunku pracy we wszystkich, dotychczasowych miejscach zatrudnienia, 
• w szczególnych wypadkach orzeczenie lekarskie, które dotyczy niezdolności do wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. 

Wszystkie potrzebne dokumenty, można złożyć we właściwej placówce ZUSu lub załatwić sprawę Internetowo (w tym wypadku trzeba posiadać Profil Zaufany lub kwalifikowany podpis elektroniczny). Dokumenty można też przesłać listownie. Warto zaznaczyć, że dokumenty można złożyć najwcześniej na 30 dni przed osiągnięciem wieku, który uprawnia do tego świadczenia. 

Emerytura pomostowa – inne informacje

Wysokość emerytury pomostowej jest zależna od tego, ile dana osoba zgromadziła środków ze swoich składek oraz od kapitału początkowego. Nie może być ona niższa niż najniższa emerytura, która do tej pory wynosi 1250,88 zł brutto. Aby dokładnie obliczyć wysokość emerytury trzeba podzielić podstawę obliczenia przez średnią ilość lat dalszego życia danej osoby. W tym celu wykorzystuje się specjalne tablice. Przepisy szybko się zmieniają, dlatego można liczyć na to, że minimalna wysokość emerytury pomostowej niedługo się zmieni. 

Świadczenia dotyczące emerytury pomostowej są wypłacane ze środków Funduszu Emerytury Pomostowej. Opłacalnie składek jest obowiązkowe dla wszystkich pracowników, nawet za tych, którzy nie spełniają wszystkich wymagań bo np. pracują na 3/4 etatu. 

Kolejną ważną kwestią, o której warto pamiętać jest jest to kiedy ustaje prawo do uzyskania emerytury pomostowej. Ustaje ono dzień przed tym jak ustaje prawo do uzyskania zwyczajnej emerytury. Decyzję w tej sprawie podejmuje właściwy organ rentowny. 

Emerytura pomostowa przysługuje mężczyznom i kobietą, w określonym wieku, które spełniają wszystkie wymienione warunki, a także wykonują pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Aby ją otrzymać, należy zgromadzić wszystkie potrzebne dokumenty. ZUS ma 30 dni na odpowiedź.

Zdarzają się sytuacje, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówi przyznania emerytury pomostowej?
W takiej sytuacji można skorzystać z odwołania od decyzji ZUS.

.